Kỳ vọng thị trường tài sản mã hóa Việt Nam sớm trở thành động lực tăng trưởng kinh tế hai chữ số

“Bộ lọc” loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro

Ngày 2/10/2025, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia, Diễn đàn “Thị trường tài sản số: Từ xu hướng tới bứt phá” được Bộ Tài chính, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) phối hợp tổ chức quy tụ gần 1.000 đại biểu.

Phát biểu khai mạc, ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia nhấn mạnh, bối cảnh kinh tế số toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ, trong đó tài sản mã hóa nổi lên với tốc độ tăng trưởng nhanh chưa từng có. Số liệu từ Chainalysis cho thấy giá trị giao dịch trên chuỗi tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã tăng từ 81 tỷ USD hàng tháng vào tháng 7/2022 lên 244 tỷ USD vào cuối năm 2024, gấp ba lần chỉ trong 30 tháng, đưa khu vực trở thành thị trường phát triển nhanh nhất thế giới.

Quang cảnh diễn đàn. Ảnh: Mai Tấn

Trong đó, Việt Nam hiện đứng thứ ba trong khu vực với dòng vốn tài sản mã hóa vào thị trường vượt 220 tỷ USD, tăng 55% so với năm trước đó, phản ánh rõ nhu cầu lớn trong chuyển tiền, tiết kiệm và ứng dụng trong các dịch vụ số. Tuy nhiên, phần lớn hoạt động vẫn diễn ra trên các sàn quốc tế, gây tổn hại về thuế và ảnh hưởng đến công tác phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố (AML/CFT), phòng chống tội phạm công nghệ cao, đặt ra yêu cầu xây dựng thị trường trong nước minh bạch, có kiểm soát và bảo vệ quyền lợi các bên liên quan.

Chia sẻ về bức tranh tài sản mã hóa toàn cầu, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch VBA, Chủ tịch Công ty 1Matrix cho biết, token hóa tài sản thực (RWA – Real World Assets) đang trở thành xu hướng không thể đảo ngược với quy mô lên tới 19.000 tỷ USD vào năm 2033, tương đương hơn 10% GDP toàn cầu, theo báo cáo của BCG.

“Chúng ta đang ở kỷ nguyên token hoá. Đây là một bước đột phá trong đổi mới tài chính, có thể so sánh với sự ra đời của quỹ tương hỗ vào thập niên 1970 và quỹ hoán đổi danh mục (ETFs) vào thập niên 1990. Tuy nhiên, với các khuôn khổ pháp lý phù hợp, tác động của RWA sẽ trở nên phổ biến hơn nhiều vì cho phép bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể được số hóa và giao dịch trên blockchain”, ông Phan Đức Trung chia sẻ.

Tại Việt Nam, ông Tô Trần Hòa, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh, Nghị quyết 05/2025/NQ-CP về thí điểm thị trường tài sản mã hoá được Chính phủ ban hành ngày 9/9/2025 là nền tảng quan trọng cho việc hình thành thị trường tài sản mã hoá trong nước. Nghị quyết quy định rõ điều kiện phát hành, yêu cầu doanh nghiệp phát hành phải là pháp nhân tại Việt Nam và dựa trên tài sản thực; đồng thời thiết lập các chuẩn mực chặt chẽ đối với tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá (VASP).

Theo đó, các VASP phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 49%, hạ tầng công nghệ đáp ứng chuẩn an toàn cấp độ 4 trên thang 5 cấp độ. Ngoài việc cung cấp dịch vụ giao dịch và lưu ký, doanh nghiệp buộc phải công bố thông tin minh bạch, tách bạch tài sản khách hàng, có cơ chế giải quyết tranh chấp và bồi thường khi có sự cố.

Ông Hòa cho rằng, cơ chế thí điểm này không chỉ mở đường cho đổi mới sáng tạo, mà còn đóng vai trò “bộ lọc”, loại bỏ những mô hình tiềm ẩn rủi ro. Nhờ đó, thị trường có thể vận hành minh bạch, tạo niềm tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời giúp Việt Nam hội nhập với tiêu chuẩn quốc tế trong quản lý tài sản mã hóa.

Từ tiềm năng trở thành động lực

Đồng quan điểm, ông David Chan, Giám đốc Phát triển thị trường tại Hồng Kông, BCG nhận định, tài sản mã hoá là phần mở đầu của một xu thế rộng lớn hơn – xu thế “on-chain economy flywheel” – cơ chế tăng trưởng tự củng cố của nền kinh tế, hoạt động và giao dịch trực tiếp trên blockchain. Đồng thời, các nền kinh tế lớn đang hành động quyết liệt: Mỹ ban hành Đạo luật Genius về stablecoin, Liên minh Châu Âu triển khai MiCA, trong khi hơn 90% ngân hàng trung ương toàn cầu đã nghiên cứu hoặc thí điểm tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC).

Những bước đi này cho thấy, RWA không còn là khái niệm mới nổi, mà đang trở thành chuẩn mực định hình lại cấu trúc của thị trường tài chính quốc tế. Tuy nhiên, ông David cũng khuyến cáo, tài sản kỹ thuật số cũng đề ra những rủi ro mới nên các quốc gia cũng cần có hướng dẫn về quy định và hợp tác công tư để hướng tới mục tiêu phát triển chung.

Các diễn giả chia sẻ tại phiên thảo luận. Ảnh: Mai Tấn

Theo Giáo sư, Tiến sỹ Phan Trung Lý, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, quy định pháp luật hiện hành mới dừng ở mức nguyên tắc, cần sớm ban hành các thiết chế quản lý chuyên trách để biến tài sản mã hoá từ tiềm năng thành động lực tăng trưởng 2 con số.

Các cơ quan quản lý cần cụ thể hoá khung pháp lý cho tài sản số và blockchain, làm rõ các định nghĩa liên quan đến tài sản số, quyền sở hữu, xử lý tranh chấp, nghĩa vụ thuế, bảo vệ người tiêu dùng và tiêu chuẩn an ninh mạng. “Chính sách phải vừa đủ để bảo vệ, vừa linh hoạt để tạo điều kiện cho đổi mới”, ông Lý nhấn mạnh.

Đồng thời, theo ông Lý, việc phát triển thị trường tài sản mã hoá cần bảo đảm an ninh, quyền con người và dữ liệu, phát triển sản phẩm số đi đôi với luật về dữ liệu cá nhân, an ninh mạng, chống rửa tiền – những yêu cầu phù hợp với tinh thần hoàn thiện Nhà nước pháp quyền (Nghị quyết 27-NQ/TW). Đặc biệt là, nâng cao năng lực quản trị và nguồn nhân lực số để tận dụng blockchain và nền tảng số, Nhà nước cần đầu tư đào tạo, đổi mới cơ chế hành chính (quy trình số hóa), đồng thời tạo sân chơi công bằng cho tư nhân theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW./.